Ngày 22/01/2018 đánh dấu chuỗi ngày giao dịch bất thường không còn “tươi đẹp” của cổ phiếu APC – CTCP Chiếu xạ An Phú, giá cổ phiếu APC đóng cửa ở mức 84.200 đồng/cổ phiếu. 2 tháng sau, ngày 23/03/2018, cổ phiếu APC chỉ còn 37.900 đồng/cổ phiếu. Những bất thường trong trình bày báo cáo tài chính trước và sau kiểm toán là khởi nguồn cho chuỗi ngày “nằm sàn” của cổ phiếu APC, hay là một “màn kịch” dọn đường cho Chiếu xạ An Phú “thay máu” lần nữa?
Doanh nghiệp nhỏ, ngành nghề đặc thù
CTCP Chiếu xạ An Phú (mã APC) được thành lập vào tháng 1/2003 với tên khai sinh CTCP Chiếu xạ Thực phẩm, cổ đông sáng lập tổ chức là Công ty Tài chính TNHH Một thành viên Cao su Việt Nam, vốn khởi đầu là 50 tỷ đồng. Đến nay sau 15 năm hình thành phát triển, APC có vốn điều lệ hơn 120 tỷ đồng, tổng tài sản hơn 300 tỷ đồng.
Chiếu xạ An Phú là doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực chiếu xạ tại Việt Nam: chiếu xạ khử trùng các loại thủy hải sản, các loại dụng cụ y tế, trái cây… Đây cũng là lĩnh vực hoạt động phải được sự cho phép của Chính phủ và Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), chịu sự giám sát của Viện Năng lượng nguyên tử quốc gia, phải tuân thủ theo thỏa ước về chiếu xạ thực phẩm cho các nước ASEAN.
Ngoài ra, Chiếu xạ An Phú cũng cho thuê kho lạnh, dịch vụ bảo quản rau quả đông lạnh, thực phẩm đông lạnh.
Năm 2005, Chiếu xạ An Phú bắt đầu đi vào hoạt động với dây chuyền đầu tiên tại Nhà máy chiếu xạ An Phú (huyện Thuận An, Bình Dương); hơn 1 năm sau đó, dây chuyền thứ 2 của nhà máy đi vào hoạt động; tổng công suất nhà máy An Phú khoảng 120 tấn/ngày.
Nguồn: Số liệu báo cáo tài chính kiểm toán
Năm 2010, Chiếu xạ An Phú chính thức niêm yết cổ phiếu của mình trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh, từ đây công ty huy động vốn để xây dựng nhà máy chiếu xạ thứ 2 – nhà máy chiếu xạ An Phú Bình Minh công suất 150 tấn/ngày, đóng tại KCN Bình Minh, Vĩnh Long.
Trước khi Chiếu xạ An Phú bị Thái Sơn chi phối (năm 2014), thị trường chiếu xạ Việt Nam tập trung chủ yếu vào ba doanh nghiệp: Sơn Sơn, Thái Sơn và Chiếu xạ An Phú. Trong đó, Chiếu xạ An Phú chiếm thị phần khoảng 60% chiếu xạ thủy sản và 70% thị phần chiếu xạ trái cây.
Tài sản chính của APC chính là 2 nhà máy chiếu xạ ở Bình Dương và Bình Minh, Kho lạnh… Dữ liệu 10 năm cho thấy, tổng tài sản của APC ít biến động qua các năm, ngoài trừ năm 2011 khi APC đưa nhà máy chiếu xạ An Phú Bình Minh vào vận hành, tổng tài sản của công ty vào cuối năm đó đã tăng đột biến, và năm 2017 tổng tài sản tăng đột biến do khoản trả trước người bán ngắn hạn gần 80 tỷ đồng – đột biến và bất thường.
Cú sốc 2012 - “thay máu” và “lột xác”
Năm 2012, những khó khăn của ngành thủy sản đã tác động không nhỏ vào đến hoạt động của APC. Từ đây, APC tiến hành tái cơ cấu bằng cách đa dạng hóa mặt hàng chiếu xạ. Tỷ trọng chiếu xạ thủy sản dần được lấp bởi các mặt hàng như bột gia vị, trái cây đông lạnh và đồ khô. Bước chuyển này, cùng với gánh nặng vay nợ để đầu tư nhà máy tại Bình Minh đã khiến APC gặp khó.
Lợi nhuận năm 2012 sụt giảm mạnh, biên lợi nhuận trước thuế/doanh thu từ mức trên 30 -50% chỉ còn 16,6%; khó khăn tiếp tục kéo dài sang năm 2013 dù gánh nặng nợ đã giảm bớt do các công ty thủy sản ở đồng bằng sông Cửu Long gặp khó khăn, phá sản hàng loạt.
Vào giữa tháng 9/2014, ba cổ đông lớn nhất nắm giữ gần 40% vốn cổ phần của Chiếu xạ An Phú là CTCP Transimex Sài Gòn (mã TMS), SSIAM và Công ty Cao su Bà Rịa Vũng Tàu đã bán hết số cổ phiếu APC mà các công ty này đang nắm giữ. Trong khi đó, Công ty TNHH Thái Sơn – đối thủ của APC gom hết.
Tại thời điểm cuối năm 2014, tỷ lệ nắm giữ của Thái Sơn và các bên liên quan tại Chiếu xạ An Phú là 50%. Đồng thời, bộ máy lãnh đạo của APC cũng thay thế hết bởi người của Thái Sơn kể từ đây.
Thái Sơn đã đạt được tham vọng thâu tóm của mình trước đối thủ được xem là trội hơn Thái Sơn về thị phần trong các ngành hàng chiếu xạ. APC bước sang một thời kỳ phát triển mới.
Nguồn: Số liệu báo cáo tài chính kiểm toán
Lợi nhuận của APC đã tăng trưởng cao trở lại, biên lợi nhuận trước thuế/doanh thu đến cuối năm 2017 đã gần chạm mức lịch sử (56%) đạt được vào năm 2008. Giá cổ phiếu APC đã liên tục chinh phục các đỉnh để chạm đến con số hơn 90.000 đồng/cổ phiếu.
Nhưng niềm vui ngắn chẳng tày gang, cổ phiếu APC đổ dốc và liên tục nằm sàn, chỉ trong khoảng 2 tháng mất hơn 50% giá trị. Phải chăng thị trường đang phản ứng thái quá trước bút toán điều chỉnh số dư tiền về khoản trả trước khách hàng hơn 75 tỷ đồng, hay quan ngại trước sự xuất hiện của nhà đầu tư chiến lược nước ngoài chưa rõ “lai lịch” trong tương lai.
Năm 2018, APC sẽ đầu tư thêm nhà máy mới tại VSIP Bắc Ninh với tổng mức đầu tư 693,3 tỷ đồng gấp hơn 2,3 lần tổng tài sản hiện có của APC; chủ trương đầu tư dự án Trung tâm nghiên cứu và phát triển ứng dụng công nghệ chiếu xạ tại TP. Hồ Chí Minh 1.324 tỷ đồng, gấp hơn 4 lần tổng tài sản.
APC sẽ huy động vốn thông qua phát hành thêm 3 triệu cổ phiếu, tương đương 25,42% lượng cổ phiếu APC đang lưu hành cho Torus Capital Invesments PTE. LTD. Vốn thu được sẽ dùng để đầu tư nhà máy tại Bắc Ninh. Điều này cho thấy, APC xác định rất rõ trong việc kiểm soát tài chính của công ty – sử dụng vốn từ đợt phát hành đầu tư nhà máy.
Trong khi đó, 75 tỷ đồng trả trước cho Corpex Asia Ltd chưa rõ lai lịch (chiếm 25% tổng tài sản) nhưng kiểm toán không có lưu ý.
Dĩ nhiên, không thể so sánh Torus Capital Investment PTE. LTD đầu tư vào APC với thương vụ bán vốn Nhà nước cho TNHH Vietnam Beverage – mà đích cuối là ThaiBev, nhưng Torus khác gì Vietnam Beverage? Khi họ cũng vừa thành lập cách đây không lâu, có vốn rất thấp so với khoản đầu tư họ sắp bỏ ra.
Giới phân tích cho rằng, không loại trừ khả năng sẽ có đợt "thay máu" tiếp theo ở APC trong tương lai gần sắp tới, khi nhà máy chiếu xạ ở Bắc Ninh được hình thành.
HỒNG QUÂN
Tuyên bố trách nhiệm: Bài viết được lấy nguyên văn từ nguồn tin nêu trên. Mọi thắc mắc về nội dung bài viết xin liên hệ trực tiếp với tác giả. Chúng tôi sẽ sửa, hoặc xóa bài viết nếu nhận được yêu cầu từ phía tác giả hoặc nếu bài gốc được sửa, hoặc xóa, nhưng vẫn bảo đảm nội dung được lấy nguyên văn từ bản gốc.